Η διάθεση είναι μια εσωτερική κατάσταση ή κατάσταση συναισθημάτων. Χρωματίζει ότι άλλο βιώνουμε όπως τα χρωματιστά γυαλιά δίνουν απόχρωση σε ότι βλέπουμε.
Επηρεάζεται από φυσιολογικές αλλαγές, συναισθηματικές αντιδράσεις, σκέψεις, τη στάση ζωής και τις πεποιθήσεις μας. Όλα τα παραπάνω καθορίζουν την εσωτερική μας κατάσταση και μπορεί να αλλάξουν σε μια στιγμή ή και σε μερικές ημέρες.
Διάθεση ή Συναίσθημα
Το συναίσθημα είναι πιο συγκεκριμένο σε σχέση με τη διάθεση. Ένα συναίσθημα συνήθως ορίζεται ως μια έντονη αίσθηση και είναι απάντηση σε εξωτερικό ερέθισμα - ένα πρόσωπο, γεγονός, ένα μέρος ή αντικείμενο.
Για παράδειγμα το άκουσμα ενός είδος τραγουδιού μπορεί να προκαλέσει θλίψη. Βλέποντας το σύντροφο μας να απολαμβάνει τη συντροφιά κάποιου άλλου μπορεί να φέρει τη ζήλια.
Σάκχαρο στο αίμα και Διάθεση
Φυσιολογικές αλλαγές, όπως το επίπεδο της γλυκόζης στο αίμα μας, επηρεάζουν επίσης τη διάθεσή μας. Το νευρικό σύστημα του εγκεφάλου απαιτεί καύσιμο, όπως τη γλυκόζη, για την ορθή λειτουργία. Έτσι, η αυξομείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα επηρεάζει την ικανότητά μας να επεξεργαστεί τις εισερχόμενες πληροφορίες.
Κάποιος του οποίου το σακχάρο στο αίμα πέφτει μπορεί να αρχίσει να έχει πρόβλημα συγκέντρωσης ή να αδυνατεί να πάρει απλές αποφάσεις, όπως, «Θέλω καφέ ή τσάι;" Αυτή η κατάσταση του νου μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμό, απογοήτευση ή και θυμό. Η διάθεση του ατόμου αλλοιώνεται , και τελικά αυτός ή αυτή μπορεί να εκραγούν κατά τη διάρκεια μιας απλής αλληλεπίδρασης με τον περίγυρο ή ακόμη και να καταρρεύσουν σε δάκρυα.
Όταν το σάκχαρο του αίματος αυξάνεται γρήγορα μετά από γεύμα, ή απλά είναι υψηλό, οι άνθρωποι έχουν την τάση να αισθάνονται λήθαργο ή / και νευρικότητα, να σκέφτονται πιο αργά, και να κάνουν περισσότερα λάθη. Τα συμπτώματα αυτά, σε συνδυασμό με τις απαντήσεις σε εξωτερικά γεγονότα και τις σκέψεις του ατόμου και τη συνολική στάση, επηρεάζουν τη διάθεσή τους.
Είναι σαν να έχετε γρίπη με πυρετό, μυϊκούς πόνους, πονοκεφάλους και ίσως ναυτία. Δεν αισθάνεστε καλά η κατάσταση είναι δυσάρεστη και ενοχλητική. Ο χρόνος φαίνεται να μην περνά, και νιώθετε ότι η δυστυχία μπορεί να διαρκέσει για πάντα. Η διάθεση γίνεται πιο ζοφερή, και μπορεί να αισθάνεστε λυπημένοι ή ευερέθιστοι. Στη συνέχεια, καθώς ο πυρετός και οι πόνοι μειώνονται, η διάθεσή θα αρχίζει να φωτίζει.
Ρύθμιση διάθεσης
Προφανώς, για τα άτομα με διαβήτη, η διατήρηση καλών επιπέδων γλυκόζης αποτελεί πρωταρχικό τρόπος για να αποφευχθούν εναλλαγές διάθεσης. Ωστόσο, και η διάθεση των ανθρώπων που δεν έχουν διαβήτη επηρεάζεται από τα σκαμπανεβάσματα του σακχάρου στο αίμα τους.
Η διάθεση ενισχύεται όταν αναγνωρίζουμε τα συναισθήματα μας και τα αφήνουμε να εκφραστούν. Η συγκίνηση μπορεί να εκφραστεί μέσα από ομιλία, γραφή, κοινωνικές και καλλιτεχνικές προσπάθειες, και φυσική κίνηση. Αν νιώθετε ότι έχετε δυσκολία στη διαχείριση των συναισθημάτων σας συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Σκέψεις και συμπεριφορές που είναι γενικά αρνητικές ή αυτοκαταστροφικές είναι μια σταθερή έλξη στη διάθεσή μας. Θέλει ιδιαίτερη εξάσκηση ώστε να μπορούμε να σκεφτόμαστε θετικά.
Ο διαλογισμός είναι εξαιρετικά χρήσιμος για τη διαχείριση της διάθεσης. Εστιάζει την προσοχή μας σε ό, τι συμβαίνει στην παρούσα στιγμή - παρατηρώντας τα γεγονότα, τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αισθήσεις του σώματος, χωρίς να τις κρίνει. Όταν παρατηρούμε χωρίς κρίση, η αντίσταση σε όσα συμβαίνουν μειώνεται. Γινόμαστε πιο αντικειμενικοί και λιγότερο συναισθηματικοί.
Εάν διάθεσή σας παραμένει ζοφερή για μερικές εβδομάδες και δυσκολεύεστε να ανταποκριθείτε στην καθημερινότητα σας, κλείστε ένα ραντεβού για να δείτε το γιατρό σας.
Πηγή: Johns Hopkins Medicine
Κατά την περίοδο των διακοπών όλοι χαλαρώνουμε. Μέσα, λοιπόν στο πνεύμα χαλάρωσης επέρχονται αλλαγές στην καθημερινότητα. Αυτές οι αλλαγές πολλές φορές ευθύνονται για τη διακύμανση του βάρους μας και το αίσθημα βάρους που συνήθως αυτές τις μέρες νιώθουμε.
Μερικοί από τους λόγους που έχουν ευθύνη είναι, οι φτωχότερες διατροφικές συνήθειες, τις ημέρες των διακοπών, το στρες, η έλλειψη ύπνου λόγω διασκέδασης και περιορισμένου χρόνου να προλάβουμε τις υποχρεώσεις. Πέρα από αυτά όμως υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που ευθύνονται αλλά δεν τους λαμβάνουμε πάντα υπόψη, οι οποίοι αναφέρονται παρακάτω.
1. Ενυδάτωση / Πρόσληψη νατρίου: Η κατάσταση υδάτωσης του οργανισμού είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τις διακυμάνσεις του βάρους ιδιαίτερα όταν οι αλλαγές είναι στο εύρος 3-5 κιλών. Η καφεΐνη τείνει να πάρει τη θέση του νερού αυτή την εποχή του έτους. Ο καφές παρ’ όλ’ αυτά δεν είναι νερό. Προκαλεί διούρηση ή και κατακράτηση υγρών ανάλογα με την ποσότητα του και την κατανάλωση των υπολοίπων υγρών. Επομένως μπορεί να υπάρχουν διακυμάνσεις στο βάρος σας οι οποίες να είναι όμως εικονικές από τη στιγμή που είναι αλλαγές στα υγρά. Αντίστοιχα αυξημένη πρόσληψη νατρίου (αλατιού) κατά τη διάρκεια της ημέρας (σκεφτείτε τα επεξεργασμένα τρόφιμα) μπορεί να προκαλέσει αύξηση του βάρους λόγο κατακράτησης υγρών, έτσι μερικά πατατάκια ή μερικοί ξηροί καρποί πέρα από την περιττές θερμίδες μπορεί να ευθύνονται και για την κατακράτηση των υγρών στο σώμα σας.
2. Η κατανάλωση υδατανθράκων: Οι υδατάνθρακες είναι γνωστό για την αποθήκευση νερού που προκαλούν, οπότε αν είχατε μια ημέρα όπου έχετε καταναλώσει περισσότερους υδατάνθρακες από το κανονικό (π.χ., καραμέλα στο γραφείο, στο σπίτι καλούδια, κλπ), τότε μάλλον θα δείτε άνοδο στη ζυγαριά σας. Μην αγχωθείτε, καθώς αυτές οι συνήθειες θα πρέπει να επαναλαμβάνονται καθημερινά για να είναι αληθινή η αύξηση του σωματικού βάρους και να εδραιωθεί σαν περιττό κιλό.
3. Ορμόνες: Η εποχή των διακοπών μπορεί σίγουρα να οδηγήσει σε ορμονικές διακυμάνσεις. Ευθύνη για αυτές φέρουν το στρες "να γίνουν τα πράγματα", η έλλειψη ύπνου καθώς και οι διάφορες κοινωνικές καταστάσεις – συναντήσεις που αντιμετωπίζουμε αυτή την εποχή του έτους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές διατροφικών συνηθειών, που μπορεί να προκαλέσει προσωρινά φούσκωμα και αύξηση του σωματικού βάρους.
4. Δυσκοιλιότητα: είναι μεγάλο κεφάλαιο και δεν μπορεί να αναλυθεί σε μερικές γραμμές, αλλά αξίζει να σημειωθεί είναι ότι αν έχετε αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών και δεν προσλαμβάνετε αρκετά υγρά, μπορεί να οδηγήσει σε δυσκοιλιότητα. Από την άλλη πλευρά, δυσκοιλιότητα μπορεί να προκληθεί και από μειωμένη πρόσληψη φυτικών ινών, αν αυτές τις μέρες δεν τρώτε συστηματικά φρούτα ή/ και λαχανικά.
5. Άρση βαρών: η άσκηση με βάρη συμβάλλει στην αύξηση και διατήρηση της μυϊκής μάζας. Με αυτό τον τρόπο το σώμα σας αποκτά τόνο και σταδιακά το λίπος αντικαθίσταται από μυϊκό ιστό. Έτσι μπορεί να παραμένει το βάρος σταθερό αλλά να μειώνεται η περιφέρεια του σώματος σας. Όμως αν δείτε το βάρος να ανεβαίνει ξεκινώντας ένα πρόγραμμα με άρση βαρών ή αλλάζοντας το τρέχον ασκησιολόγιο σας, μην αποθαρρύνεστε. Η προπόνηση με βάρη μπορεί να προκαλέσει μικροσκοπικά «δάκρυα» στο μυ και μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή κατακράτηση υγρών.
6. Φάρμακα / ιατρικές καταστάσεις: Υπάρχουν ορισμένες ιατρικές παθήσεις που είναι γνωστό ότι προκαλούν κατακράτηση υγρών. Σε αυτές τις παθήσεις συνήθως δίνεται η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή ώστε να βοηθήσει να απαλλαγούμε από αυτή την περίσσεια υγρού. Τις γιορτινές αυτές μέρες τα άτομα που είναι υπο φαρμακευτική αγωγή μπορεί να δυσκολεύονται, λόγω των αλλαγών στις διατροφικές συνήθειες. Πάντα να ελέγχετε με το γιατρό σας τις παρενέργειες και να λαμβάνετε υπόψη σας την κατάσταση υδάτωσης του οργανισμού σας. Καθώς μεγαλώνουμε, η αίσθηση της δίψας μειώνετε, για αυτό το λόγο το πρόβλημα της αφυδάτωσης είναι ιδιαίτερα συχνό σε ηλικιωμένα άτομα, ειδικά όταν παίρνουν αυτά τα είδη των φαρμάκων.
Επομένως στις γιορτές απολάυστε με μέτρο και μην ξεχνάτε ποτέ το νερό σας!!!
Τι είναι αερόβια και τι αναερόβια σωματική άσκηση;
Αερόβια σωματική άσκηση ορίζουμε κάθε αθλητική δραστηριότητα-δεξιότητα η οποία για να πραγματοποιηθεί απαιτεί οξυγόνο. Για έναν οποιοδήποτε ασκούμενο αυτό πρακτικά συμβαίνει όταν η ένταση της άσκησης είναι χαμηλή έως μέτρια και το ενεργειακό νόμισμα που ο οργανισμός χρησιμοποιεί για να παράγει ενέργεια είναι το λίπος(fat).
Αναερόβια σωματική άσκηση απ’την άλλη ορίζουμε την αθλητική προσπάθεια της οποίας για να πραγματοποιηθεί το έργο ο οργανισμός επιστρατεύει τους υδατάνθρακες(carbohydrates, μυικό γλυκογόνο) για την παραγωγή ενέργειας, καθώς δεν επαρκεί το οξυγόνο για να μεταβολίσει το λίπος και να παράγει την απαιτούμενη ενέργεια. Η ένταση της άσκησης στην αναερόβια προπόνηση είναι υψηλή και γι’αυτό έχει και μικρή διάρκεια συνήθως έως 2 λεπτά. Αντίθετα στην αερόβια η εμφάνιση της κόπωσης επέρχεται πιο αργά στο μυικό και καρδιοαναπνευστικό σύστημα.
Πώς προσδιορίζουμε την ένταση για την αερόβια και την αναερόβια άσκηση;
Κάθε ασκούμενος/η που θέλει να γυμνάζεται εξατομικευμένα και με συγκεκριμένο στόχο πρέπει να γνωρίζει ότι ο προσδιορισμός της έντασης της άσκησης γίνεται με βάση την μέγιστη καρδιακή συχνότητα(ΜΚΣ). Η ΜΚΣ μπορεί να υπολογιστεί απ΄τον τύπο ΜΚΣ= 220-ΗΛΙΚΙΑ.
Για παράδειγμα ένας νέος 20 ετών έχει ΜΚΣ= 200 παλμούς το λεπτό.
Απ΄τον τύπο της ΜΚΣ λοιπόν μπορούμε να σχεδιάσουμε και την προπονητική μονάδα σε ποσοστιαία ένταση. Αν θέλουμε ο ασκούμενος να προπονηθεί σε αερόβια ικανότητα τότε ζητάμε να ασκηθεί στο 68-70% της ΜΚΣ. Επομένως θα εποπτεύει την ένταση ώστε οι σφυγμοί να αντιστοιχούν σε αυτό το ποσοστό ώστε να δώσουμε έμφαση στην εντονότερη καύση λίπους.
Συνήθως αναερόβια άσκηση πετυχαίνουμε όταν ο ασκούμενος κινείται στο 80-90% της ΜΚΣ.Την μετάβαση απ΄το στάδιο του καθαρά αερόβιου μεταβολισμού σε αναερόβιο(που όπως είπαμε είναι ανάλογο της έντασης της άσκησης) εκφράζει το αναερόβιο κατώφλι.
Τι είναι το αναερόβιο κατώφλι;
Το αναερόβιο ή γαλακτικό κατώφλι είναι το σημείο εκείνο που ξεκινάει η συσσώρευση του γαλακτικού οξέως στην κυκλοφορία του αίματος και σαν αποτέλεσμα έχει ο ασκούμενος να κουράζεται έντονα και να επιβραδύνει το ρυθμό του. Το αναερόβιο κατώφλι διαφέρει ανάλογα με το επίπεδο φυσικής κατάστασης του κάθε ασκούμενου και μπορεί να βελτιωθεί σταδιακά με ειδικά σχεδιασμένο πρόγραμμα εκγύμνασης.
Πώς μπορώ να βελτιώσω την αερόβια αλλά και την αναερόβια ικανότητα μου;
Δραστηριότητες που μπορούν να βελτιώσουν την αερόβια ικανότητα είναι το περπάτημα, το χαλαρό τρέξιμο, το ποδήλατο, το κολύμπι με τέτοια ένταση ώστε ο ασκούμενος να παραμένει κάτω από το αναερόβιο κατώφλι. Η αναερόβια ικανότητα βελτιώνεται με σπρίντ(καθώς απαιτούν μεγάλη ισχύ σε μικρό χρονικό διάστημα) και τα βάρη(εξωτερικές αντιστάσεις).
Σήμερα θέλω να ξεκινήσω τι να κάνω για τον καινούργιο μου εαυτό;
Πρώτος στόχος, για κάποιον που ξεκινάει σήμερα έναν πιο δραστήριο τρόπο ζωής, είναι να αναπτύξει μια καλή αερόβια ικανότητα ώστε αυτό να τον οδηγήσει στην ενεργοποίηση του καρδιοαναπνευστικού και του μυϊκού συστήματός του.
Επόμενος στόχος είναι η βελτίωση της αερόβιας μυικής αντοχής. Αρχικά εργαζόμαστε μόνο με το σωματικό βάρος με απλό ασκησιολόγιο που ενεργοποιεί μικρές μυικές ομάδες(μονοαρθρικές ασκήσεις). Κατόπιν σχεδιάζεται πιο σύνθετο ασκησιολόγιο για την ενεργοποίηση μεγαλύτερων μυικών ομάδων(πολυαρθρικές ασκήσεις).
Είναι σημαντικό ο αρχάριος ασκούμενος να αποκτήσει εμπειρία με το σωματικό του βάρος, έλεγχο του σώματος του και να βελτιώσει την ισορροπία και την ιδιοδεκτικότητα του. Με την προσθήκη εξωτερικών αντιστάσεων (βάρη) αυξάνεται σημαντικά η δύναμη. Πρέπει ωστόσο να διατηρούμε απόλυτη τεχνική για την αποφυγή τραυματισμών και να ξέρουμε ότι όσο αυξάνουμε την ένταση μειώνουμε την ποσότητα.
Τουλάχιστον μετά από 6 μήνες εμπειρίας με χαμηλές έως μέτριες εντάσεις 50-65%, ο ασκούμενος πλέον μπορεί να ακολουθήσει συγκεκριμένο πρόγραμμα με στόχο την αύξηση της μυικής μάζας(μυική υπερτροφία). Στην μυική υπερτροφία ο έμπειρος ασκούμενος εργάζεται σε υπομέγιστες εντάσεις 65-85% για 8-12 επαναλήψεις και διάλειμμα 90sec.
Τι πρέπει να προσέχω;
Συστήνεται ιδιαίτερη προσοχή σε εντάσεις, ποσότητες και διαλείμματα. Θεωρούμε απαραίτητο το ζέσταμα που αυξάνει την θερμοκρασία του σώματος και προετοιμάζει ομαλά πριν το κύριο μέρος της προπόνησης, καθώς και τις διατατικές ασκήσεις μετά το ζέσταμα και στο τέλος της προπόνησης (αποθεραπεία) που επαναφέρουν τις μυικές ομάδες που έχουν καταπονηθεί περισσότερο στο φυσιολογικό τους μήκος, διατηρώντας την ελαστικότητα τους και αποφεύγοντας τραυματισμούς.
Μη ξεχνάτε πώς όλα χρειάζονται μεθοδικότητα και καθοδήγηση από εξειδικευμένο προπονητή.
Exercise for life!
Λάμπρος Φουρίκης
Αποφ. Γυμναστικής Ακαδημίας - Δημοκρίτειο Πανεπ. Θράκης, ΤΕΦΑΑ
Personal trainer